Đền Sòng Sơn thờ Mẫu Liễu Hạnh ở Thanh Hóa

Đền Sòng Sơn là nơi thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh, là một trong những ngôi đền linh thiêng và độc đáo nhất của xứ Thanh. Với lịch sử gần ba trăm năm, đền Sòng Sơn đã trở thành một biểu tượng quan trọng của tín ngưỡng và văn hóa tại địa phương này.

Nằm trong một cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, đền Sòng Sơn không chỉ là một điểm tham quan tâm linh mà còn là một điểm đến thu hút du khách bởi nét kiến trúc thanh nhã và sự tôn kính của con người dành cho giá trị tâm linh. Kiến trúc của đền phản ánh sự tinh tế và uy nghiêm, đồng thời là điểm nhấn cho không gian linh thiêng và yên bình tại đây.

Thắng tích của Đền Sòng Sơn chứa đựng những câu chuyện về lòng tôn kính và sự tin ngưỡng sâu sắc của những thế hệ người dân địa phương. Đây không chỉ là một điểm đến du lịch mà còn là nơi để khám phá và tìm hiểu về di sản văn hóa và tâm linh của xứ Thanh.

Đền Sòng Sơn được xây dựng vào thời Cảnh Hưng, triều vua Lê Hiển Tông (1740 – 1786). Đây là nơi thờ Nữ Thần Vân Hương, được người dân gọi với tên thân mật là Bà Chúa Liễu Hạnh hoặc Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Thánh Mẫu Liễu Hạnh được thờ cúng rộng rãi ở nhiều vùng miền của Việt Nam, đặc biệt là ở các vùng miền Bắc và Trung Bộ, và được coi là bảo vật tinh thần của dân tộc. Đền Sòng Sơn là một trong những ngôi đền lớn và uy nghiêm được xây dựng để thờ cúng Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Vị trí đền Mẫu Sòng Sơn

Đền Sòng Sơn nằm tại phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hoá, trước đây thuộc trấn Cổ Đam, huyện Phú Dương, tỉnh Phủ Tống, Thanh Hoá. Ngày nay, đây là một điểm tham quan tâm linh quan trọng và được biết đến như một ngôi đền "thiêng nhất Xứ Thanh".

Đặc điểm độc đáo của Đền Sòng Sơn là vị trí thuận lợi, nằm ngay bên cạnh đường quốc lộ, giúp khách du lịch dễ dàng tiếp cận và thăm viếng đền thánh. Việc này thuận tiện cho khách thập phương vãn cảnh và dâng hương, đặc biệt là những người đi lễ hội hoặc thờ cúng tại đây.

Tổng quan về Đền Mẫu Sòng Sơn

Đền Sòng Sơn hướng về phía Tây Bắc và có một hồ nước tự nhiên hình bán nguyệt trước đền, được gọi là Hồ Cá Thần. Mỗi năm vào dịp tháng giêng âm lịch, đàn cá toàn thân màu đỏ được cho là xuất hiện trong hồ và bơi lội xung quanh đền. Tuy nhiên, sau khi kết thúc Lễ Hội Đền Sòng (từ ngày 1 đến ngày 26 tháng 2 âm lịch), đàn cá tự nhiên biến mất. Theo truyền thuyết của nhân dân địa phương, đây là các Nàng Tiên từ thượng giới được triệu hồi để thờ cúng Tiên Chúa Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Hồ Cá Thần có hai con suối nhỏ chảy quanh đền, tạo thành một hòn đảo nhỏ giữa mây trời và nước biếc. Phía trước đền có một chiếc cầu đá được xây dựng bởi Bà Hoàng Thái Hậu nhà Lê từ năm 1772. Cầu bắc qua con suối trong veo, làm tăng thêm vẻ đẹp của ngôi đền.

Hai con suối này uốn khúc về phía Đông và hợp lưu cùng chín dòng nước phun lên từ lòng đất, tạo thành chín giếng nước tự nhiên không bao giờ cạn. Các ngôi đền được xây dựng cạnh chín giếng này và được gọi là Đền Chín Giếng, để thờ Cô Chín - một tiên nữ theo hầu Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Đền Cô Chín nằm trong quần thể của di tích Đền Sòng Sơn và thường được du khách thăm viếng sau khi dâng hương tại Đền Sòng.

Bước qua cổng Tam Quan, du khách được chào đón bởi không gian linh thiêng và trang nghiêm của Đền Sòng Sơn. Trước khi tiến vào khu vực cúng hương, họ dừng lại để thắp hương trước tượng Phật bà Quan Âm Bồ Tát, tượng vẻ mặt nhân từ, mang đậm nét thiền định và lòng từ bi.

Sau đó, du khách tiến vào cung Đệ Tam, một nơi linh thiêng và trang trọng thời kỳ Hội Đồng Thánh Quan. Cung này là nơi thờ các ông Hoàng và các Cô đệ tử, với ông Hoàng Bơ (Ba) và ông Hoàng Bảy là những người nổi bật. Tại đây, cũng được phối thờ cả Đức Thánh Trần Hưng Đạo Vương, vị anh hùng dũng cảm trong lịch sử Việt Nam.

Tiếp tục hành trình, du khách bước vào cung Đệ Nhị, nơi thờ Ngọc Hoàng - Vua Cha của Thánh Mẫu Liễu Hạnh - cùng các quan thần. Đây là một không gian linh thiêng, tôn nghiêm, nơi mà người dân đến để dâng hương và cầu nguyện.

Cuối cùng, du khách tiến vào cung Đệ Nhất, nơi có tượng thờ Thánh Mẫu trong trang phục màu đỏ lộng lẫy, biểu tượng cho sự độc lập, quyền uy và lòng từ bi. Hai bên của cung là hai đệ tử thân tín Quế Nương và Nhị Nương, được tưởng nhớ bằng các tượng thờ màu hồng và xanh. Ngoài ra, cung còn có hai tượng thờ Mẫu Thoải (Thần nước) và Mẫu Thượng Ngàn (Thần Núi rừng), tượng trưng cho sức mạnh và sự bảo vệ.

Trên các cột và xà ngang trong Đền, du khách có thể thấy được trang trí độc đáo với 26 cuốn thư, hoành phi và câu đối suy tôn, tạo nên một không gian linh thiêng và trang nghiêm.

Với lịch sử gần 300 năm, Đền Sòng Sơn đã trải qua nhiều gian khó và biến cố từ thời gian, chiến tranh và sự phá hủy của con người. Tuy nhiên, năm 1998, nhờ quá trình trùng tu tôn tạo, đền đã được phục hồi gần như nguyên vẹn, giữ lại dáng vẻ uy nghi và linh thiêng như thời xưa.