Khám Phá Thần Tích Chầu Đệ Tam Thoải Phủ Chi Tiết Nhất

Chầu Đệ Tam Thoải Phủ, thường được gọi là Chầu Đệ Tam, là một vị Chầu Bà quan trọng trong hệ thống Tứ Phủ Chầu Bà, một phần của tín ngưỡng dân gian ở nhiều vùng miền Việt Nam. Chầu Đệ Tam đứng ở vị trí thứ ba trong danh sách Tứ Phủ Chầu Bà, nằm sau Chầu Đệ Nhị Thượng Ngàn và trước Chầu Đệ Tứ Khâm Sai.

Chầu Đệ Tam Thoải Phủ thường được tôn thờ trong các đền thờ hoặc điện thờ riêng biệt, và người dân thường đến đó để cầu khấn, tôn vinh và nhận sự bảo hộ của Chầu Đệ Tam trong cuộc sống hàng ngày. Chầu Đệ Tam được xem như một thần linh bảo vệ, có thể truy cầu giúp đỡ trong các tình huống khó khăn và thách thức của cuộc sống. Tôn thờ Chầu Đệ Tam Thoải Phủ là một phần quan trọng của văn hóa tâm linh và tín ngưỡng truyền thống của người Việt Nam.

“Hội đồng ba phủ nghiêm quân
Đệ Tam Chầu Thoải thanh tân hay là
Tóc mây rẽ mái mượt mà
Lưng ong mắt phượng da ngà điểm trang”

Hãy cùng khám phá chi tiết về Chầu Đệ Tam Thoải Phủ, từ thần tích đến đền thờ và các bài văn hầu, để hiểu rõ hơn về vai trò và ý nghĩa của vị thần này trong văn hóa tín ngưỡng Việt Nam.

Sự tích về Chầu Đệ Tam Thoải Phủ

Chầu Đệ Tam, còn được biết đến với các tên gọi và danh hiệu khác nhau trong các truyền thuyết và tín ngưỡng dân gian, là một hình tượng linh thiêng và quan trọng trong văn hóa dân gian Việt Nam. Truyền thuyết về Chầu Đệ Tam mang nhiều phiên bản và tưởng tượng khác nhau, phản ánh sự đa dạng và phong phú của truyền thống văn hóa, tín ngưỡng dân gian.

Tương truyền, Chầu Đệ Tam được cho là con gái của vua Thủy Tề, người có vai trò quản lý và giữ gìn các tiên nữ tại Thủy Phủ. Tuy nhiên, cũng có truyền thuyết nói rằng Chầu Đệ Tam là con gái của vua cha Lạc Long Quân, với danh hiệu Thủy Tinh Động Đình Ngọc Nữ Tam Giang Công Chúa. Sự khác biệt trong các phiên bản này có thể phản ánh sự đa dạng và biến đổi của truyền thuyết theo thời gian và vùng miền.

Một số quan niệm cũng cho rằng Chầu Đệ Tam là hóa thân của Mẫu Đệ Tam, người hầu cận bên Mẫu Thoải, tạo ra sự kết nối giữa các thần thánh và nhân loại. Tuy nhiên, điều này không được chấp nhận rộng rãi và vẫn còn tranh cãi trong cộng đồng tín ngưỡng.

Chầu Đệ Tam là một thiên thần và Chầu không giáng trần, Chầu Đệ Tam thường được coi là một hình tượng linh thiêng và thánh nghiêm, có vai trò trong việc bảo vệ và hỗ trợ nhân loại. Tuy nhiên, không như một số truyền thuyết khác, thần tích về Chầu Đệ Tam không có được ghi chép cụ thể, và thông tin về Ngài thường chỉ được truyền miệng qua các câu chuyện và truyền thống dân gian.

Đền thờ Chầu Đệ Tam

Chầu Đệ Tam, được thờ tại các nơi cửa sông và cửa biển, thường liên kết chặt chẽ với đền thờ Mẫu Thoải vì Chầu được xem là người hầu cận bên Mẫu. Trong số các ngôi đền thờ, đền Hàn Sơn tại xã Hàn Sơn, huyện Hà Trung, Thanh Hóa, nổi tiếng nhất. Đây là một di tích lịch sử và văn hóa có niên đại hơn 500 năm, chứng kiến nhiều biến cố lịch sử và thăng trầm của thời gian.

Mặc dù đã trải qua nhiều biến cố, đền Hàn vẫn giữ được sức hút của mình, thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương đến viếng thăm. Lễ rước kiệu và lễ rước bóng Cô Bơ, nơi mà "Quốc mẫu dân cầu", mặc dù đã bị mai một và lãng quên, vẫn là những nét văn hóa truyền thống đáng quý.

Tại Phủ Dầy, Nam Định, cũng là nơi có thờ tự Chầu Đệ Tam Thoải Phủ trong ban thờ Tứ phủ Chầu Bà. Các di tích này không chỉ là nơi thực hành tôn giáo mà còn là biểu tượng của sự gắn kết và lòng tin tưởng của nhân dân, du khách vào sức mạnh bảo vệ và phúc lành từ Chầu và Mẫu Đệ Tam.

Hầu giá Chầu Đệ Tam

Chầu Đệ Tam, với tư cách là một vị Chầu Bà, thường ít khi xuất hiện đồng nhất và chỉ được tôn thờ tại các ngôi đền thờ các vị thánh Thoải Phủ hoặc tại chính đền thờ Mẫu Thoải. Các thanh đồng thường trang điểm như Chầu Đệ Tam khi làm lễ cúng thường mặc trang phục áo màu trắng, đội khăn trắng, và cầm quạt trắng để múa khai quang. Trong khi hát văn, họ thường sử dụng bản văn của Mẫu Thoải để dâng văn chầu, tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng nên sử dụng bản văn riêng của Chầu Đệ Tam thay vì bản văn của Mẫu Thoải. Điều này giúp tôn vinh và tôn trọng vị thần đặc biệt này trong văn hóa tín ngưỡng của địa phương.

Dâng lễ Chầu Đệ Tam

Ngày 12 tháng 6 âm lịch hàng năm là ngày tiệc chính của Chầu Đệ Tam tại đền Hàn Sơn. Trong dịp này, du khách từ khắp mọi nơi thường đến bái yết cửa đền Chầu Bà để bày tỏ lòng biết ơn và tôn kính với Ngài. Họ cũng mong được Chầu Bà phù hộ độ trì cho bình an, may mắn và mọi việc thuận lợi trong cuộc sống. Mọi người đều nô nức và thành tâm chuẩn bị đầy đủ lễ lạc, cùng nhau khấn bái Chầu Bà với lòng thành tâm.

Bản văn Châu Đệ Tam

Bản 1

Chúa từ buổi giãi dầu sương tuyết
Đày non xanh bóng nguyệt hắt hiu
Thẩn thơ nắng sớm mưa chiều
Tiếng chim khắc khoải như khêu mạch sầu
Tưởng nông nỗi dòng châu lã chã
Trách ai làm hai ngả chia li
Từ nay mỗi độ xuân về
Cầu ô lỡ nhịp sông khuya vắng thuyền
Bứt dứt nhẽ thung huyên nghĩa cả
Tấm thân này có sá chi đâu
Lẽ nào nát ngọc trẩm châu
Vùi hoa dập liễu bởi câu tam tòng
Xót vì nỗi má hồng bội bạc
Âu cũng đành bèo dạt mây trôi
Sức này há kể chi ai
Lòng trinh chuyển động đất trời chứng minh

Bản 2

Xuân qua ba tiết tháng hè
Thu rồi đông đến mây che thanh nhàn
Mừng giầu mừng thịnh mừng sang
Phú lại mừng quý quan sang mừng giầu
Làm tôi Chầu độ sống lâu
Phơ phơ tóc bạc trên đầu bằng bông
Trứng rồng lại nở ra rồng
Hạt thông lại nẩy chồi thông rườm rà
Bốn phương phẳng lặng can qua
Dân an quốc thái xướng ca chơi bời
Quân thần phải đạo chúa tôi
Trên thuận lòng trời dưới thuận long dân
Hội đồng ba phủ nghiêm quân
Đệ tam chầu thoải thanh tân hay là
Tóc mây rẽ mái mượt mà
Lưng ong mắt phượng da ngà điểm trang
Tay đàn tang tính tình tang
Miệng cười hoa nở ai đang hầu Chầu
Muôn dân thiên hạ cúi đầu
Quyền Chầu cai quản bộ hầu nàng tiên
Rong chơi cửa phủ cửa đền
Vâng lệnh Mẫu truyền giáng phúc trừ tai
Ơn trên tiếp lộc ban tài
Độ cho già trẻ gái trai yên lành
Khi vui trống phách rập rình
Đỉnh đang thơ phú tính tình giao ca
Thơ thơ phú phú ngâm nga
Cung năm dịp bẩy cung ba dịp mười
Thơ dâng đã bốn câu rồi
Lạy bà bảo hộ tiểu tôi an lành
Chậu nước trong xin bà tẩy điện
Vuông nhiều điều còn vẹn liêm phong
Xin bà đại xá cho đồng
Kẻo còn nhầm lỗi kẻo còn dại ngây
Chúa tiên khéo miệng khéo tay
Miệng thời tấu đối tay may vóc rồng
Xách đầy theo Mẫu vô cung
Dệt tấm vóc rồng tiến đức vua cha
Lộc tài Chầu mới ban ra
Bổng lộc cho lắm lại nhiều hơn xưa
Đồng con hương khói phụng thờ
Ba mươi mồng một mười tư hôm rằm
Chữ rằng Thánh giáng lưu ân
Chầu bà ban lộc thiên xuân thọ trường.